Biomechanische keten. Tijdens de opleiding Erkend Voetentrainer leer je hiermee werken. Ons lichaam heeft drie ketens: de articulaire keten, de myofasciale keten en de neurogene keten. In dit artikel leggen we uit waarom deze ketens belangrijk zijn en hoe Erkend Voetentrainers deze ketens gebruiken om cliënten met voet- en houdingsklachten te helpen.
Biomechanische keten
Als je de articulaire keten onderzoekt, kijk je naar hoe botten ten opzichte van elkaar staan en bewegen. Botten kunnen in 3 vlakken bewegen: sagittaal (flexie en extensie), frontaal (eversie en inversie, shift, drop en hike en ab- en adductie) en transversaal (endo- en exorotatie). Beperkingen in mobiliteit in 1 of meerdere vlakken hebben invloed op de myofasciale en neurogene keten.
De myofasciale keten bestaat uit bindweefsel en spieren. De anatomieboeken suggereren anders, maar pezen, ligamenten, fascie en spieren lopen in elkaar over en vormen hierdoor ketens waarin de botten zijn opgehangen. Denk aan de Anatomy Trains van Myers of het boek van de Morree over bindweefsel.
De derde keten is de neurogene keten. Deze bestaat uit de zenuwen en sensoren in de myofasciale keten. De neurogene keten is volgend. Veranderingen in de articulaire en myofasciale keten geven zowel input (afferente informatie) als output (efferente informatie) respectievelijk naar en van het centraal zenuwstelsel.
Deze drie ketens zijn allemaal onderdeel van de biomechanische keten. Ze beïnvloeden elkaar constant als je staat en beweegt.
Ketengericht onderzoek
Als Erkend Voetentrainer kijk je naar de gehele biomechanische keten van een cliënt, van voet tot kruin. Dus niet alleen in de buurt waar de pijn zit.
Stel iemand heeft kniepijn door overbelasting (niet door trauma). Bij een meer lokale aanpak wordt de knie dan goed onderzocht. De kracht en lengte van de bovenbeenspieren en hamstrings worden getest.
Een Erkend Voetentrainer doet eerst een uitgebreid voet- en houdingsonderzoek om de gehele articulaire en myofasciale keten in kaart te brengen. Hij/zij onderzoekt de mobiliteit van de 26 botten in de voet in 3 vlakken en de stand en mobiliteit van de talus. Dan kijkt hij/zij naar de stand van de knieën, bekken, ribbenkast, wervelkolom, nek en hoofd. Dit doet hij/zij ook weer in 3 vlakken. Vervolgens beredeneert hij/zij aan de hand van de stand van de botten en myofasciale reactie van die stand hoe het kan dat de cliënt last heeft van zijn/haar knie.
De Erkend Voetentrainer wil door betere uitlijning en mobiliteit van botten in de voeten, bekken en wervelkolom de samenwerking tussen spieren in de keten verbeteren. Als de coördinatie verbetert, neemt ook de kracht toe. Daarbij wil de Erkend Voetentrainer ervoor zorgen dat spieren ook weer gebruikt worden op een functionele manier, dus bij dagelijkse activiteiten zoals wandelen.
Als de gewrichten in de voet en bekken goed bewegen is er geen disbalans meer tussen spieren. De knie zal dan ook weer goed functioneren. Train je alleen de bovenbeenspieren om sterker te worden, dan zal dat de stand van de knie en bekken ook iets beïnvloeden, maar de disfunctie in de voet en eventueel bekken of wervelkolom blijft.
Geen voettherapeut, maar wel een handtherapeut
In de opleiding is er veel aandacht voor de voeten. Deze vormen het fundament van ons lichaam. Iedere houdingsklacht is terug te vinden in de voet en vice versa. De voet is een complex systeem. Hij bevat 33 gewrichten en 21 spieren en deze moeten allemaal op de juiste manier ten opzichte van elkaar bewegen.
Wij zijn verbaasd dat de voet meestal niet (uitvoerig) wordt meegenomen in het onderzoek. De voet bevat evenveel gewrichten en spieren als de hand. Terwijl er wel handtherapeuten zijn, maar geen voettherapeuten. Een gemiste kans, vinden wij, zeker omdat de voet zoveel invloed heeft op de rest van het lichaam. Een voettherapeut kan voetklachten behandelen, maar ook ketenklachten waarvan de (mede)oorzaak in de voeten ligt.
Pronatie en supinatie
Twee belangrijke zaken die vaak voetproblemen geven zijn: pronatie en supinatie. Dit zijn de twee uiterste beweegrichtingen van de voet die bij iedere stap in orde moeten zijn. Bij proneren landt de voet op de grond. Onder invloed van zwaartekracht en het lichaamsgewicht zakt de voet in, kantelt iets naar binnen en wordt breder. De knie en het bekken buigen. Al deze bewegingen samen moeten zorgen voor een dempend effect bij de landing. Bij supineren komt de hiel van de grond, kantelt de voet naar buiten en wordt de voet een stijf geheel. De knie en de heup moeten hierbij volledig strekken. Zo ontstaat er een rigide hevel voor de afzet.
Vaak gaat het al fout tijdens de pronatie. Om goed te proneren moeten alle 33 gewrichten en 21 spieren beweeglijk genoeg zijn. Maar doorgaans zijn ze niet allemaal even beweeglijk. Hierdoor kan de voet niet in drie vlakken (sagittaal, frontaal en transversaal) inzakken waardoor de overgang naar de supinatie ook niet soepel is. De voet blijft dan hangen in de pronatiestand. Zo ontstaat er een storing in de voeten tijdens het lopen. Deze storing werkt door in de gehele articulaire, myofasciale en neurogene keten. Meestal treden niet direct klachten op, maar na verloop van tijd, als voet en lichaam niet meer voldoende kunnen compenseren, wel.
Ganganalyse
Tijdens de opleiding Erkend Voetentrainer leer je dus in drie vlakken de pronatie en supinatie bestuderen en wat de articulaire en myofasciale keten doen als reactie op deze 2 bewegingen. Ook leer je de 6 fases van de ganganalyse bestuderen, ofwel wat er in iedere fase gebeurt met de biomechanische keten. Per fase leer je hoe de spieren en botten bewegen en wat voor invloed dat heeft op de neurogene keten. Zo kom je erachter waarom iemand een voetklacht of houdingsklacht heeft en kun je gerichte oefeningen meegeven.
De Erkend Voetentrainer geeft geen krachtoefeningen mee, maar functionele oefeningen. Dus oefeningen gekoppeld aan het verbeteren van pronatie en supinatie, waarin de voet en (delen) van de rest van de keten onderdeel zijn van de oefening.
Geïnteresseerd?
Wil je meer weten over de opleiding Erkend Voetentrainer? Stel vooral je vraag via info@wijvoetentrainers.nl. Wil je je graag aanmelden voor de opleiding? Stuur dan je cv en motivatie in. We maken graag kennis met je!
